İş olmayanların oranı TÜİK’e göre yüzde 13 ; DİSK’e göre yüzde 24
TÜİK, Şubat ayındaki işsiz sayısının geçen yıla göre yarım milyon kişi arttığını ve yüzde 13,6’ya ulaştığını açıkladı. DİSK ise TÜİK’in çalışmasında salgın hastalığın belirtilerinin görülmediğini, gerçek ve geniş tabanlı işsizlik oranının yüzde 24,6 olduğunu bildirdi. DİSK’e göre genç kadın işsizliği yüzde 36’ya, genç işsizlik ise yüzde 26,7’ye yükseldi
Koronavirüs salgınının etkilerinin görülmediği son ay olan Şubat’ta işsiz sayısı, TÜİK’e göre geçen yılın aynı dönemine göre 502 bin kişi azalarak 4 milyon 228 bin kişi oldu. İşsizlik oranı resmi verilerde yüzde 13,6’ya ulaşırken genç nüfusta işsizlik oranının yüzde 24,4 olduğu bildirildi. TÜİK, çalışma çağındaki nüfusun 1 milyon 18 bin arttığını ancak işgücünün ise 2020 yılı Şubat döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 milyon 102 bin kişi azaldığını ve 30 milyon 982 bin kişiye ulaştığını açıkladı.
Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) tarafından hazırlanan “İşsizlik ve İstihdamın Görünümü Raporu”na göre ise TÜİK’in verileri işsizliği tam olarak yansıtmıyor. TÜİK’in işten ayrılanlardan üç aydan kısa süre içinde işlerinin başına geri dönecekleri veya ücretlerinin yüzde 50’sini alanları işsiz olarak kabul etmediği ifade edilen DİSK-AR raporunda, bunun yerine “geniş tanımlı işsizlik araştırması” yapıldığı ifade edildi. DİSK ayrıca salgınının ortaya çıkardığı ekonomik depremin etkilerinin resmi verilerde en erken Haziran ayında açıklanacak Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarında görmenin mümkün olacağını bildirdi.
ORAN ÇOK DAHA YÜKSEK
Salgın nedeniyle çalışamayanların, iş aramayıp çalışmaya hazır olanların, mevsimlik çalışma nedeniyle istihdamda olmayanların ve zamana bağlı eksik çalışanların da hesaplandığı geniş tanımlı işsizlik istatistiklerini çıkaran DİSK-AR raporuna göre, geniş̧ tanımlı işsiz oranı yüzde 24,5 olarak hesaplandı.
Geniş tanımlı işsiz sayısının Şubat 2019’da 7 milyon 629 bin iken Şubat 2020’de 729 bin artışla 8 milyon 427 bin kişiye ulaştığı bildirilen DİSK-AR İşsizlik ve İstihdamın Görünümü Raporu’ndan öne çıkanlar şöyle:
“Toplam istihdam uzun bir süreden sonra ilk kez 27 milyonun altında gerçekleşerek Şubat 2020’de 26 milyon 753 bin oldu. İstihdam, 2018 ekonomik krizi öncesine göre 2 milyon 565 bin azalmış oldu. Türkiye ekonomisi uzun bir süredir istihdam yaratma kapasitesini kaybetmiş durumda.
Şubat 2018’de 28 milyon 166 bin olan mevsim etkisinden arındırılmamış̧ istihdam krizin başladığı 2018 Ağustos ayında 29 bin 318’e yükseldi. Ağustos 2018’den Şubat 2019’a kadar düzenli bir azalış gösteren istihdam edilenlerin sayısı Şubat 2019’da artış eğilimi gösterse de Temmuz 2019’dan sonra tekrar azalmaya başladı.”
KADIN İSTİHDAMI ALARM VERİYOR
“Genç kadın işsizliği ve kentsel kadın işsizliği son bir yılda en yüksek işsizlik türü olarak görülmeye devam ediyor. Şubat 2020’de de en fazla artış, yüzde 36 ile kentsel genç kadın işsizliğinde görüldü. Tarımsal genç kadın işsizliği yüzde 30,3’e ulaştı.
Eğitim görmeyen ve çalışmayan genç nüfus oranı ise yüzde 26,7 olarak hesaplandı.”
ÇÖZÜM YOLLARI
DİSK-AR İşsizlik ve İstihdamın Görünümü Raporu’nda, istihdam ve işsizlik sorunundan çıkış yolları da anlatıldı. İşten çıkarmaların örtülü şekilde de olsa sürdürülmemesi istenen rapordan bazı öneriler şöyle:
♦İşsizlik sigortasından yararlanma koşulları ve ödenek miktarı iyileştirilmelidir.
♦Covid-19 koşullarında işsizlik ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanmada ön koşul aranmamalıdır.
♦İşsizlik Sigortası Fonu’nun amaç dışı kullanımına son verilmelidir.
♦Haftalık çalışma süresi gelir kaybı olmaksızın 37,5 saate, fazla mesailer için uygulanan yıllık 270 saat sınırı, 90 saate düşürülmelidir.
♦Kamu girişimciliği ve hizmetleri istihdam yaratacak şekilde yeniden ele alınmalı ve kamuda personel açığı derhal kapatılmalıdır.
♦İş başında eğitim adı altında çırak, stajyer, kursiyerlerin ve bursiyerlerin ucuz işgücü deposu olarak kullanılması uygulamasına son verilmelidir.
♦Uluslararası çalışma normları doğrultusunda herkese en az bir ay ücretli yıllık izin hakkı tanınmalıdır.
♦Güvencesiz çalışma biçimlerine son verilmeli, tüm taşeron işçilere kadro verilmelidir. Kamu taşeron işçileri kamu işçisi olarak kadroya alınmalıdır.
♦Toplum yararına çalışma programları kapsamında çalıştırılanlar daimî işçi statüsüne geçirilmelidir.
♦Kadın istihdamının artırılması ve işsizliğinin azaltılması için işgücü piyasalarındaki cinsiyetçi uygulamalara son verilmeli, ev içi bakım hizmetleri devletin gereken nitelikli, yaygın ve ücretsiz bakım hizmetlerini sağlaması ile kadının üzerinden alınmalıdır.
