Tarımı depremden sonra sel ve dolu vurdu: Pahalılık katlandı
TZOB verilerine göre, üretici ve market arasındaki fiyat farkı mart ayında 4,7 katına kadar çıktı. Mart ayında limon yüzde 366, elma yüzde 260, marul yüzde 233 zamlandı. Depremden sonra bölgede etkili olan sel ve dolu ise, hububattan meyve ve sebzeye kadar tüm ürünlerde büyük zararlara yol açtı.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, deprem bölgesinde yaşanan sel felaketini, mart ayında üretici ile market arasındaki fiyat farklılıklarını ve girdi fiyatlarında yaşanan değişimleri değerlendirdi.
Mart ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 366,8 ile limonda görüldüğünü söyleyen Bayraktar, “Limondaki fiyat artışını yüzde 260 ile elma, yüzde 233,2 ile marul, yüzde 209,9 ile kırmızı mercimek, yüzde 195,6 ile kuru üzüm, yüzde 183,2 ile maydanoz, yüzde 181,7 ile ıspanak takip etti” dedi.
Bayraktar, “Limon 4,7 kat, elma 3,6 kat, marul, 3,3 kat, kırmızı mercimek 3,1 kat, kuru üzüm 3 kat, maydanoz ve ıspanak 2,8 kat fazlaya markette satıldı” diye konuştu.
MART AYINDA EN ÇOK KIRMIZI ET ZAMLANDI
Bayraktar’ın aktardığına göre, mart ayında markette 39 ürünün 27’si zamlanırken yalnızca 12 ürünün fiyatı geriledi.
Mart ayında markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 23,6 ile dana ve kuzu eti oldu.
Dana ve kuzu etini, yüzde 17,2 ile kuru soğan, yüzde 17 ile beyaz lahana, yüzde 13 ile sivri biber takip etti.
Markette fiyatı en çok azalan ürün ise yüzde 27,1 ile domates oldu.
Domatesteki fiyat düşüşünü yüzde 21 ile patlıcan, yüzde 20,2 ile karnabahar, yüzde 13,2 ile
salatalık izledi.
RAMAZAN’DA 39 ÜRÜNÜN 25’İNİN FİYATI ARTTI
TZOB’un Ramazan öncesinde yaptığı (17 Mart 2023) fiyat araştırmasından mart ayı sonuna kadar geçen 14 günlük süreçteki fiyatlara bakıldığında; markette 39 ürünün 25’inde fiyat
artışı, 13’ünde fiyat düşüşü görülürken 1 üründe ise fiyat değişimi olmadığı belirtildi.
Bayraktar, “Bu 14 günlük süreçte markette en fazla fiyat artışı yüzde 16 ile kuzu etinde oldu. Kuzu etindeki fiyat artışını yüzde 15 ile dana eti, yüzde 12,6 ile kuru fasulye, yüzde 11,4 ile
fındık, yüzde 10 ile pirinç izledi” dedi.
Bu dönemde markette en fazla fiyat düşüşü yüzde 12,4 ile kuru üzümde oldu.
İŞTE SEL VE DOLUNUN ÜRETİME ZARARI…
Öte yandan, bölgedeki depremler sonrası tarımsal üretime bir darbeyi de sel ve dolu vurdu.
Adıyaman’da tütünlerin ve ekili dikili alanların zarar gördüğünü, Şanlıurfa’da hububat alanları ile meyve-sebze bahçelerinin zarara uğradığını anlatan Bayraktar, “Seralarda zararlar meydana gelirken, arı kovanlarını sel bastı, hayvanlar telef oldu. Aşırı yağmur ve dolu Gaziantep ve Kilis’te de büyük zararlara yol açtı” dedi.
ARPA VE BUĞDAYDAN MEYVE, SEBZE VE HAYVANCILIĞA KADAR…
“Hububat, baklagiller, sebze ve meyve bahçelerinde zarar görüldü. Arpa, buğday ve mercimeklerde yapraklar ve saplarda kırılmalar meydana geldi” diyen Bayraktar, şöyle devam etti:
“Yağan dolu nedeniyle başta badem ağaçları olmak üzere erik, kayısı, ceviz, fıstık ve zeytinde dallar üzerinde yaralanmalar olurken, meyve gözlerindeki dökülmeler sebebiyle de verim kaybı yaşanacaktır.
Yaşanan sel aynı zamanda hayvancılık işletmelerine de zarar verdi. Zarara uğrayan üreticilerimizin zararları tazmin edilmeli, kredi borçları ertelenmelidir.”
