Derneklere kayyum düzenlemesi; Soruşturma yerine kovuşturma

Derneklerin yönetimini görevden alma gerekçesi olarak kabul edilecek ‘Yönetici hakkındaki soruşturma’ hükmü, ‘kovuşturma’ olarak değiştirildi. Muhalefet, düzenlemenin yasalaşmaması gerektiğini vurguladı.

BirGün Gazetesi Ankara’nın haberine göre; Cumhurbaşkanı ile İçişleri Bakanlığı’nın yetkilerini genişleten, dernekler, vakıflar, ulusal ve uluslararası sivil toplum kuruluşlarına kayyum atamasının önünü açan torba kanun teklifinin görüşmelerinde AKP’den ‘göstermelik’ değişiklik geldi. Derneklerin yönetimini görevden almak için gerekçe olarak kabul edilecek ‘Yönetici hakkındaki soruşturma’ hükmü, ‘kovuşturma’ olarak değiştirildi. Muhalefet, düzenlemenin bu haliyle de yasalaşmaması gerektiğini vurguladı.

AKP’li milletvekilleri tarafından hazırlanan ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) kararları kapsamında hazırlandığı öne sürülen Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin TBMM Genel Kurulu’ndaki görüşmelerinde iktidar ile muhalefet milletvekilleri arasında ‘Anayasa’ya aykırılık’ tartışmaları yaşandı. İktidarın antidemokratik uygulamalarını BM kılıfıyla hayata geçirdiğini kaydeden muhalefet, düzenlemeden vazgeçilmesini istedi. AKP ise geri adım atmak yerine göstermelik bir değişikliğe imza attı.

KAYYUM GEREKÇESİ

Teklifin kabul edilen son haline göre, terörizmin finansmanı hakkındaki kanunda yer alan suçlar ile uyuşturucu imal ve ticareti ya da suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçlarından dolayı derneğin genel kurulu dışındaki organlarında görevli olanlar hakkında kovuşturma başlatılması halinde bu kişiler ya da görev yaptığı organlar, İçişleri Bakanı tarafından görevden uzaklaştırılabilecek. Bu tedbirin yeterli olmaması ve gecikmesinde sakınca bulunması durumunda İçişleri Bakanı, derneği geçici olarak faaliyetten alıkoyabilecek ve derhal mahkemeye başvuracak. Mahkeme, 48 saat içinde faaliyetten geçici alıkoymaya ilişkin kararını verecek. Daha önce görevden alma için soruşturma yeterliyken önceki gece yapılan değişiklikle, kovuşturma başlatılması şartı getirildi.

AMACINIZ KAPATMAK

AKP’nin Anayasa’ya aykırı bir teklifle karşılarına çıktığını ifade eden TBMM Adalet Komisyonu Üyesi CHP’li Alpay Antmen, TBMM Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada, “Mahkemeler, önemli davalarda karar almadan önce Saray’dan telefon bekliyor, danışmanları arıyor, devlet yönetenler tepeden tırnağa Anayasa’yı tanımıyor. Bakanlarınız buraya gelip gelecekte yine Bakan olmak için, yer kapmak için muhalefete hakaretler etti, yüce Meclis’i kendi trol tabanlarını mobilize etmek için kullandı, yazıklar olsun” dedi. İktidarın asıl amacının derneklerin kapanması olduğunu dile getiren Antmen, “Dernek ve vakıflar üzerinde İçişleri Bakanlığı’nın siyasi vesayetini sağlamak ve siyasi iktidara yakın olmayan tüm STK’leri yok etmektir. Bu hükmün aynen yasalaşması durumunda başta insan hakları dernekleri olmak üzere kadın hakları, mülteci hakları, çocuk-gençlik hakları alanında faaliyet gösteren dernek ve vakıflar çeşitli hukuk dernekleri, sosyal mücadele yürüten dernekler, sosyal yardım dernekleri ve farklı inanç gruplarının dernek ve vakıflarının tümü tek imzayla kapatılacaktır, zaten amacınız da bu” diye konuştu.

‘AHLAKSIZ TEKLİF’ TARTIŞMASI

CHP Milletvekili Saliha Sera Kadıgil Sütlü de AKP’nin teklifine karşı çıktı. Kadıgil, iktidarın torba düzenlemesini eleştirirken, “Ahlaksız teklif” ifadelerini kullandı. Bu ifadelere TBMM’nin AKP’li Başkanvekili Süreyya Sadi Bilgiç tepki gösterdi. Bilgiç, “Sayın Kadıgil, genç milletvekilisiniz, aktivist yönünüzü biliyorum, ona bir şey demiyorum ancak bazı ifadeleriniz hakikaten eleştiri sınırlarını aşan ifadelerdi. Bir kere, milletvekilleri tarafından verilmiş bir teklifin bir ‘ahlaksız teklif’ olarak kürsüden nitelendirilmesi kesinlikle doğru bir ifade değil” dedi.

EŞİT YAKLAŞIN

Bilgiç’e yanıt veren Kadıgil, “Eğer ki yasa başlığı altında metne sinsice içine bir şey yediriliyorsa bu, ahlaksız bir tekliftir” derken konuya müdahil olan HDP Grup Başkanvekili Meral Danış Beştaş ise “Doğrusu hassasiyetinizi gördüm ancak bu Meclis’te bütçe görüşmeleri sırasında Meclis tarihinin görmediği ve umarım, bir daha görmeyeceği hakaretler ve aşağılamalar yaşandı ve maalesef, yine o gün siz yönetiyordunuz. Yani burada ‘ahlaksız teklif’le İçişleri Bakanı’nın söylediği o kavramları bir daha kullanmayacağım meşrulaştırmamak için ve başka kavramları da. Burada hakikaten bütün gruplara eşit yaklaşılması gerektiğine inanıyorum” sözleriyle tepkisini gösterdi.