Aklınızdan bile geçirmeyin!
Milyonlarca emekçi salgın kriziyle boğuşurken hükümet yine kıdem tazminatına göz dikti. İki formül üzerinde 10 gündür çalışıldığı iddia edildi. Sendikalar sert tepki gösterdi
Koronavirüs krizini fırsata çeviren hükümet kıdem tazminatı sisteminde değişiklik için yine adım atmaya hazırlanıyor. AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı ‘İstihdam Kalkanı’ paketinde yer alan ‘Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’nin (TES) içerisinde kıdem tazminatının fona dönüştürülmesi de yer alıyor. İşverenlerin bile istemediği değişikliğin yeniden gündeme gelmesine sendikalar tepkili: “Aklınızdan bile geçirmeyin!”
Erdoğan, önceki gün yaptığı açıklamada, “Tesis edilecek karma model ile işçilerin kazanılmış hakları korunacak. Tamamlayıcı emeklilik sigortası ile aynı zamanda ilave emeklilik desteği alınabilmesini de sağlayacağız. Bu kapsamda oluşacak fon ile Türkiye’nin istihdam kalkanını sürekli hale getirmeyi hedefliyoruz. Türkiye’nin istihdam kalkanını hızlıca devreye aldıktan sonra tamamlayıcı emeklilik sistemini de inşallah 2022’de yürürlüğe sokacağız” dedi.
Öte yandan Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, kıdem tazminatının fona dönüştürülmesiyle ilgili olarak önceki gün işçi ve işveren örgütleriyle bir toplantı yaptı. DİSK’in çağrılmadığı toplantıya TOBB, TİSK, Türk-İş ve Hak-İş katıldı.
İKİ FORMÜL İDDİASI
Hürriyet gazetesine sızdırılan bilgilere göre, toplantıda iki formül gündeme getirildi. Birinci formülde 30 günlük kıdem tazminatının 19 gününün (brüt maaşın yüzde 5,33’ü) mevcut sistemdeki gibi devam etmesi, 11 günün ise (brüt maaşın yüzde 3’ü) kıdem tazminatı fonuna devredilmesi öngörülüyor. Buna göre işçinin her bir yıllık hizmete karşılık alacağı 30 günlük tazminatın 19 günü, mevcut sisteme göre ödenecek. 11 günü ise kıdem tazminatı fonunda birikecek. Tüm çalışanlar zorunlu olarak sisteme dahil olacak.
İkinci formül ise seçenekli. İşçiler ya şu andaki mevcut sistemin devamını tercih edecek ya da yeni modele geçecek. Bu modelde işveren payının yanı sıra devlet payı da söz konusu olacak. İşçiler de prim ödeyecek. Asgari ücrete kadar ücretler için işçinin primi ücretinin yüzde 0,5’i kadar olacak. İki asgari ücrete kadar olan bir ücret söz konusuysa katkı payı yüzde 1,5’a kadar çıkacak. Asgari ücretin iki katından fazla olan ücretlerde ise kesinti yüzde 2,5’a kadar çıkacak. İşverenin payı yüzde 8,33’ten yüzde 4’e inecek. Devlet de bir puan katkıda bulunacak.
Hürriyet’in haberine göre, bu modellerden biri hayata geçirilirse kıdem tazminatı hesaplarında biriken tutarı çalışanlar ancak 60 yaşında almaya başlayabilecek. Buna göre 60 yaşında hesapta biriken paranın yüzde 25’i peşin olarak alınabilecek, kalan tutar ise emeklilik gelirini artırmak için çalışanlara ek gelir olarak verilecek.
İŞÇİ DE İŞVEREN DE KARŞI
Toplantıya katılan TOBB, TİSK ve Türk-İş’in değişiklik önerisine kesinlikle karşı çıktığı, Hak-İş’in ise “yüzde 50 olabilir” dediği öğrenildi. Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay, Sözcü’ye yaptığı açıklamada, “10 gündür kapalı devre kıdem filmi çevriliyor. Nihayetinde aradılar, görüşümüzü istediler. ‘Biz kıdem tazminatından memnunuz, fon diye bir şey istemiyoruz’ diy cevap gönderdim. İşçinin kıdemine zarar verecek bir teklifi ben ölsem de kabul etmem. Tek başıma kalsam da kabul etmem. İşçi kardeşlerim de kabul etmez” dedi.
KIDEMİ YEDİRMEYİZ, İŞİNİZE BAKIN!
Milyonlarca emekçi koronavirüs salgınının yarattığı sosyal tahribatla boğuşurken kıdem tazminatı fonunun yeniden gündeme getirilmesi büyük tepki çekti. DİSK ile DİSK ve Türk-İş’e bağlı sendikalar birbiri ardına açıklamalar yaparak hükümete tepki gösterdi.
DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, “Gençlerimizin ve çocuklarımızın emaneti kıdem tazminatını kimseye yedirmeyiz!” dedi. Çerkezoğlu yazılı açıklamasında şunları kaydetti: “Hükümet her zaman yaptığı gibi konunun asıl muhatapları olan bizleri görmezen gelerek gizli kapalı biçimlerde nabız yoklamaya çalışıyor. Kıdem tazminatı bir sorun değildir, haktır. Hükümeti uyarıyoruz: İşinize bakın! İşiniz işsizlik sorununu çözmek, istihdam yaratmak, vatandaşın gelirini korumak, salgın döneminde çöken ekonomiyi canlandırmak. İşçilerin 90 yıla yaklaşan en köklü kazanılmış hakkı olan kıdem tazminatına göz dikmeyi bırakın. Kıdem tazminatına dokunmayı aklınızdan bile geçirmeyin!”
OMUZ OMUZA MÜCADELE ŞART
Sendikalardan yapılan açıklamaların bazıları şöyle:
TÜMTİS: Salgın koşullarında bile canla başla çalışan işçilerin haklarının korunması ve genişletilmesi beklenirken, işçilerin 84 yıllık hakkına göz dikilmesi kelimenin tam anlamıyla fırsatçılıktır. Hiç kimse işçilerin kıdem tazminatı gibi çok önemli bir kazanımını yok etme ya da kesintilerle kuşa çevirme gibi bir düşünceyi aklının ucundan bile geçirmemelidir. Konfederasyon ayırımı yapmaksızın tüm sendikalara kıdem tazminatı hakkımıza yönelik böylesi bir saldırı karşısında omuz omuza mücadele çağrısı yapıyoruz.
DİSK Gıda-İş: Şimdi emek ve meslek örgütleri için bu süreç bir sınavdır. İktidarın bu uygulamalarına karşı bir araya gelmeyeceksek ne zaman geleceğiz? Kıdem tazminatının gaspına ve tüm hak gasplarına karşı tüm işçi ve emekçileri mücadeleye çağırıyoruz.
DİSK Genel-İş: Amaç şu: Kamusal emeklilik sistemi parçalanacak, iş güvencemiz olan kıdem tazminatı fona dönüştürülecek ve böylelikle işçiler işverenler tarafından kolayca işlerinden edilecek. Kıdem tazminatı kırmızı çizgimizdir, dokunamazsınız!
Genel Maden İşçileri Sendikası (GMİS): Hak-İş yüzde 50 olabilir demiş. Kıdem tazminatının ne yüzde 50’si olur, ne yüzde 20’si. Hiçbir yüzdeliği kabul etmiyoruz, etmeyeceğiz. Kıdem tazminatımızı bugüne kadar kimseye vermedik, bundan sonra da kimseye vermeye niyetimiz yok.
