Beyaz Saraydan, Trump’ın ‘Gazze’ planını paylaştı!
Beyaz Saray’da İsrail Başbakanı Netanyahu ile görüşen ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze’deki ‘barış planı’ paylaşıldı. Görüşmenin ardından açıklama yapan Trump, Netanyahu’nun planı kabul ettiğini ve bunun Ortadoğu için tarihi bir gün olduğunu söyledi. Netanyahu da bunu desteklediğini belirterek “Planımız savaşı sonlandırmak” dedi. Hamas planın değiştirilmesini talep ederken, Filistin İslami Cihad planı toptan reddetti.
İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, Amerika ziyaretinde Beyaz Saray’da ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya geldi.
Bu arada Oval Ofis’te Trump, Netanyahu ve Katar Başbakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Thani arasında üçlü bir telefon görüşmesi gerçekleştirildi.
Netanyahu, Al Thani ile konuşmasında Doha’ya düzenledikleri saldırı nedeniyle özür diledi. Daha sonra da Trump, 20 maddelik barış planını duyurdu.
Trump’ın sunduğu 20 maddelik barış planı, dünyanın gündemine oturdu. Avrupalı ve Arap ülkelerinin çoğunluğu planı kabul etti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise Trump’ın çabalarını takdir etti.
Ancak Filistinli militan örgütler plana temkinli yaklaşıyor. Hamas’la birlikte savaşan Filistin İslami Cihad örgütü, Trump’ın planını reddettiklerini duyurdu.
İslami Cihad sözcüsü, “Bu plan, Filistin halkına karşı saldırıların devamı için bir reçetedir. İsrail, bu yolla, savaşla başaramadığını Amerika Birleşik Devletleri aracılığıyla dayatmaya çalışmaktadır” açıklamasını yaptı.
Örgüt, açıklamasının devamında, ““Bu nedenle, Amerikan-İsrail deklarasyonunu bölgeyi ateşe verecek bir formül olarak görüyoruz.” diye ekledi.
HAMAS: ‘DEĞİŞİKLİKLER GEREK’
Filistinli örgütler, Trump planına büyük bir şüpheyle yaklaşıyor. Hamas, planın Trump ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu tarafından duyurulmasından önce bir taslağını almadıklarını defalarca söyledi.
Katar, Netanyahu’nun özründen planın açıklanmasından sonra planın bir kopyasını Hamas’a teslim ettiklerini belirtti ve “dikkatle incelemelerini” rica etti.
Ancak Hamas, planı aldıktan kısa süre sonra maddelerde “bazı değişiklikler yapılması gerektiğini” ifade etti.
İslami Cihad’ın aksine Hamas, teklifi anında reddetmedi. Ancak Filistinli örgütler genel olarak son derece temkinli davranıyor.
ÖYLE YA DA BÖYLE OLACAK
Trump’ın 20 maddelik barış planının maddelerinde ise Hamas’ın ya da diğer Filistinli örgütlerin ateşkesi reddetmesi halinde, savaşın devam edeceği ancak Filistin’de kurulacak polis gücü olan “Uluslararası Güvenlik Gücü’nün Gazze’nin diğer bölgelerinde planı uygulamaya devam edeceği” ifade edildi.
Yani, Hamas ve diğer militan örgütlerin ateşkesi kabul edip etmemesi, ABD ve İsrail’in öne sürdüğü anlaşmaya göre bir önemi yok. Aradaki tek fark, bombardımanın devam edip etmeyeceği.
Katar, arabuluculuk çalışmaları kapsamında Hamas’la maddeleri görüşeceğini duyurmuştu. Ancak bu maddelerin ne kadar değişebileceği merak konusu.
TRUMP-NETANYAHU GÖRÜŞMESİ
ABD Başkanı Donald Trump, ana konusu ‘Gazze’ olan görüşme için Netanyahu’yu Beyaz Saray’da kabul etti.
Trump, kapıda karşıladığı İsrail Başbakanı ile kameralara poz verdikten sonra görüşmeler için içeriye geçildi.
TRUMP’IN ‘GAZZE’ PLANININ DETAYLARI…
Bu arada Beyaz Saray, Donald Trump’ın Gazze için hazırladığı ‘barış planını’ paylaştı.
Beyaz Saray’ın açıkladığı barış planına göre, Gazze, komşularına tehdit oluşturmamak üzere terörden arındırılacak ve Gazze halkının yararına olacak şekilde yeniden inşa edilecek.
İki tarafın da teklifi kabul etmesi durumunda savaş derhal duracak.
İsrail güçleri, esirlerin serbest bırakılması doğrultusunda belirlenen hattın gerisine çekilecek.
İsrail’in müzakereyi kabul ettiğini duyurmasından 72 saat sonra hayatta olan ve olmayan tüm esirler serbest bırakılacak.
Plan uyarınca, Gazze’ye yardım girişine tamamen izin verilecek.
Gazze apolitik ve teknokrat bir Filistinli komite tarafından yönetilecek. Komitede Filistinliler ve uluslararası uzmanlar yer alacak.
Bu yönetim, ABD Başkanı Trump’ın başkanlık ettiği ve eski İngiltere Başbakanı Tony Blair’ın da aralarında olduğu bir “Barış Kurulu” tarafından denetlenecek.
TRUMP: ORTADOĞU İÇİN SONSUZ BARIŞA GİDİYORUZ
Görüşmenin ardından iki lider ortak basın toplantısında açıklamalarda bulundu.
Trump’ın açıklamaları özetle şöyle:
“İkimiz de birçok ülkeyle çok iyi çalıştık; bu durumun çözülmesi için çalıştık. Gazze’den bahsediyoruz.
Ortadoğu’da barış için çalıştık; bugün barış için tarihi gün. Başbakan Netanyahu ve ben çok önemli toplantıyı sonuçlandırdık. Abraham sözleşmeleri, İran ve en önemlisi Gazze’deki savaşı nasıl sonlandıracağımızı konuştuk.
Başbakan Netanyahu’ya da bu planı kabul ettikleri, bize güvendikleri için çok teşekkür ediyorum.”
Suudi Arabistan, Katar, BAE, Türkiye, Pakistan, Mısır ülkelerinin liderlerine teşekkür eden Trump sözlerini şöyle sürdürdü:
“Hamas tarafından kabul edilirse bu öneride geriye kalan rehineler derhal serbest bırakılacak. En geç 72 saat içinde serbest bırakılacak. En başından beri bunu söyledim. Aileler için bu çok önemli. Genç erkeklerin cenazeleri geri gelecek.
Bu aynı zamanda savaşın sonlandırılması anlamına geliyor.”
NETANYAHU: PLAN BAŞARILI OLMAZSA…
Trump’ın ardından İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ortak basın toplantısında konuştu.
Trump’a övgülerde bulunan Netanyahu’nun konuşmasının özeti şöyle:
“Bu dönüm noktasına askerlerimiz aslanlar gibi savaştı; medeniyetle barbarlık arasındaki savaşta mücadele ettiler. İki ülkemiz omuz omuza durduğunda biz imkansızı başarabiliriz
Birkaç ay önce İran’ın nükleer ve balistik füze programına darbe indirdik. Bölgeyi daha güvenli hale getirmek için uçaklarınızı gönderdiniz.
Biz barışı geliştirmek istiyoruz; planımız savaşı sonlandırmak. Planımız, tüm rehinelerimiz, hayatta olanlar ve hayatını kaybetmiş olanlar derhal evlerine geri dönecek.
Hamas silahını bırakacak, Gazze askeri varlıklardan arındırılacak ve güvenlik duvarı oluşturulacak.
Hamas kabul ederse geri çekilecek ve 72 saat içinde rehinelerimizi iade edecek; sonra Gazze’nin askeri varlıklarından arındırılacak. Burada uluslararası kurum oluşturulacak. Bu kurumun insanlara güven vermek gibi zorunluluğu olacak. Uluslararası organ başarılı olursa kalıcı olarak savaşı sonlandırmış olacağız.
İsrail, silahsızlandırma ve askeri varlıklardan arınma anlamında adım atmaya devam edecek.
Bu mucizevi dönüşüm gerçekleşirse planınız Gazze’de önümüzdeki yıllarda gerçekçi yol çizebilir. Bu planda Hamas veya Filistin yönetimi değil barışa inanan insanlarla olabilir.
Sizin liderliğinizde İsrail ve ABD, Ortadoğu’nun yüzünü değiştirebilir. Rehinelerimiz serbest bırakılacak, Hamas Gazze’den ayrılacak. Bölgemiz halkları için barış ve refah gelecek.”
‘HAMAS YANIT VERECEK’
Bir Hamas yetkilisi, Trump’ın planını açıklamasının ardından ‘Gazze’de barış’ ile ilgili “yazılı bir bildirim”in ulaşmadığını söyledi.
Reuters’ın haberine göre, Katar Başbakanı ve Mısır istihbarat şefinin, Trump’ın 20 maddelik “Gazze” planını Hamas ile paylaştı.
Hamas yetkilileri, arabuluculara, teklifi “iyi niyetle” inleyeceklerini ve yanıt vereceklerini bildirdi.
FİLİSTİN’DEN AÇIKLAMA
Filistin Devlet Başkanlığından yapılan yazılı açıklamada, Trump’ın Gazze’deki savaşın sona ermesi için gösterdiği çabanın memnuniyetle karşılandığı ifade edildi.
Açıklamada Filistin’in, ABD Başkanının, barışa giden bir yol bulacağına inandığı ve Gazze savaşının sonlanması için ABD, bölge ülkeleri ve ortaklarla birlikte çalışmaya, olumlu ve yapıcı etkileşim kurmaya hazır olduğu dile getirildi.
Gazze ile ilgili varılacak anlaşmanın, “toprak ilhakını ve Filistinlilerin yerlerinden edilmesini önleme, uluslararası hukuku ihlal eden tek taraflı eylemlere son verme, İsrail’in Gazze’den tam olarak çekilmesi ve Gazze Şeridi ile Doğu Kudüs de dahil olmak üzere Batı Şeria’daki topraklar ile kurumların tek çatı altında toplanmasını” içermesi gerektiği kaydedildi.
Açıklamada, işgale son verilmesi ve İsrail ile bağımsız Filistin Devleti’nin barış, güvenlik ve iyi komşuluk ilişkileri içinde yan yana yaşamasını öngören iki devletli çözüme dayalı adil barışın yolunun açılması gerektiği vurgulandı.
Beyaz Saray, ABD Başkanı Trump’ın 20 maddeden oluşan “Gazze Çatışmasını Sonlandıracak Kapsamlı Planı” adlı önerisini açıklamıştı.
Trump, Beyaz Saray’da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile düzenlediği ortak basın toplantısında planın taraflarca kabul edilmesi halinde “savaşın” derhal sona ereceğini, İsrail’in Gazze’den kademeli olarak geri çekileceğini, Gazze’de Hamas’ın rolünün olmadığı yeni bir sürecin başlayacağını ve tüm esirlerin serbest kalacağını söylemişti.
Netanyahu da planın “savaş hedeflerini gerçekleştirdiğini” belirterek, destek açıklaması yapmıştı.
ERDOĞAN: SÜRECE KATKI VERMEYİ SÜRDÜRECEĞİZ
Konuya ilişkin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’dan da açıklama geldi.
Sosyal medya hesabından açıklama yapan Erdoğan, şu ifadeleri kullandı:
“Gazze’de akan kanın durması ve ateşkesin sağlanması için ABD Başkanı Sayın Trump’ın gösterdiği çabayı ve liderliği takdir ediyorum.
Tarafların kabul edeceği adil ve kalıcı bir barışın tesis edilmesi için Türkiye olarak biz de sürece katkı vermeye devam edeceğiz.”
İŞTE MADDE MADDE TRUMP’IN GAZZE’DEKİ ‘BARIŞ PLANI’
- Gazze, komşularına tehdit oluşturmayan, radikalleşmeden arındırılmış terörden uzak bir bölge olacaktır.
- Gazze, yeterince acı çekmiş olan Gazze halkının yararına yeniden inşa edilecektir.
- Eğer her iki taraf da bu teklifi kabul ederse, savaş derhal sona erecektir. İsrail kuvvetleri, esir değişimine hazırlanmak için üzerinde anlaşılmış sınıra çekilecektir. Bu süre boyunca tüm askeri operasyonlar — hava ve topçu bombardımanları dahil — askıya alınacak ve cephe hatları, kademeli ve tam geri çekilme için gerekli şartlar karşılanana kadar dondurulmuş halde kalacaktır.
- İsrail’in bu anlaşmayı kamuoyu önünde kabul etmesinden sonraki 72 saat içinde tüm rehineler — hayatta olanlar ve ölüler — iade edilecektir.
- Tüm rehineler serbest bırakıldığında, İsrail 250 müebbet hapis cezası almış mahkumu ve 7 Ekim 2023’ten sonra gözaltına alınan 1700 Gazzeliyi — kadınlar ve çocuklar dahil — serbest bırakacaktır. Hayatta olmayan her İsrailli rehinenin kalıntıları için, İsrail 15 ölü Gazzelinin kalıntılarını teslim edecektir.
- Tüm rehineler iade edildikten sonra, barışçıl bir şekilde birlikte yaşamaya söz veren ve silahlarını bırakmayı kabul eden Hamas üyelerine af tanınacaktır. Gazze’den ayrılmak isteyen Hamas üyelerine ise güvenli geçiş sağlanacaktır.
- Bu anlaşmanın kabul edilmesiyle birlikte, tam kapsamlı insani yardım derhal Gazze Şeridi’ne gönderilecektir. Asgari olarak, günlük yardımlar 19 Ocak 2025’teki anlaşmada belirtilen insani yardımlarla uyumlu olacaktır. Buna altyapının (su, elektrik, kanalizasyon) rehabilitasyonu, hastane ve fırınların yeniden inşası, molozların temizlenmesi için gerekli ekipmanların girişine izin verilmesi de dahildir.
- Gazze’ye insani yardımın girişi ve dağıtımı, Birleşmiş Milletler ve bağlı kuruluşları ile Kızılhaç üzerinden, diğer uluslararası kurumlar da işbirliği yaparak, tarafların müdahalesi olmadan devam edecektir. Refah sınır kapısının her iki yönde açılması da 19 Ocak 2025 anlaşmasında uygulanan aynı mekanizmaya tabi olacaktır.
- Gazze, geçici teknokratik ve siyasi açıdan tarafsız bir Filistin komitesi tarafından yönetilecektir. Bu komite, Gazze halkı için günlük kamu hizmetlerini ve belediye işlerini yürütmekten sorumlu olacaktır. Komite, nitelikli Filistinlilerden ve uluslararası uzmanlardan oluşacak ve yeni bir uluslararası geçiş kurulu tarafından gözetim altında olacaktır. Bu kurulun adı “Barış Konseyi” olacak ve Başkan Donald J. Trump başkanlığında toplanacaktır. Konseyde ayrıca eski İngiltere Başbakanı Tony Blair gibi isimlerin yanı sıra, açıklanacak diğer devlet başkanları yer alacaktır. Bu kurul, Trump’ın 2020’de açıkladığı barış planı ve Suudi-Fransız önerisi de dahil olmak üzere çeşitli öneriler üzerine Gazze’nin yeniden inşası için fonları yönetecek ve Filistin Yönetimi’nin fon programlarıyla uyumlu hale getirecektir. Bu kurul, uluslararası standartlara uygun bağımsız ve etkili bir yönetim yaratmak için çalışacaktır. Bu yönetim, Gazze halkına hizmet eden ve Filistinliler ile İsraillilerin barış içinde yaşamasını mümkün kılacak güvenilir bir idare oluşturmayı amaçlamaktadır.
- Gazze’yi yeniden inşa etmek ve canlandırmak için Trump’ın ekonomik kalkınma planı, Orta Doğu’daki bazı gelişmiş modern mucize şehirlerin inşasına yardımcı olan uzmanlardan oluşan bir heyet tarafından oluşturulacaktır. Çok sayıda düşünülmüş yatırım önerisi ve heyecan verici kalkınma fikirleri iyi niyetli uluslararası gruplar tarafından hazırlanmış olup, bu fikirler güvenlik ve yönetişim çerçevelerini sentezlemek ve bu yatırımların iş, fırsat ve gelecek için umut yaratacak şekilde kolaylaştırılmasını sağlamak amacıyla değerlendirilecektir.
- Özel bir ekonomik bölge kurulacak, tercih edilen gümrük tarifeleri ve erişim oranları katılımcı ülkelerle müzakere edilecektir.
- Hiç kimse Gazze’yi terk etmeye zorlanmayacak ve ayrılmak isteyenlerin bunu özgürce yapmalarına ve geri dönmelerine izin verilecektir. İnsanların kalmasını teşvik edeceğiz ve onlara daha iyi bir Gazze inşa etme fırsatı sunacağız.
- Hamas ve diğer gruplar, doğrudan veya dolaylı olarak, hiçbir şekilde Gazze’nin yönetiminde rol almamayı kabul eder. Tüm askeri, terör ve saldırı altyapıları, tüneller ve silah üretim tesisleri dahil olmak üzere, yok edilecek ve yeniden inşa edilmeyecektir. Bağımsız denetçilerin gözetiminde Gazze’nin askerden arındırılması süreci olacaktır. Bu, silahların kalıcı olarak kullanılamaz hale getirilmesini ve uluslararası finanse edilen bir geri alım ve yeniden entegrasyon programı ile desteklenecek onaylı bir tasfiye sürecini içerecektir; bu program bağımsız denetçiler tarafından doğrulanacaktır. Yeni Gazze tamamen müreffeh bir ekonomi inşa etmeye ve komşularıyla barışçıl bir şekilde bir arada yaşamaya bağlı olacaktır.
- Bölgesel ortaklar, Hamas ve diğer grupların yükümlülüklerini yerine getirmesini ve Yeni Gazze’nin komşularına veya kendi halkına tehdit oluşturmamasını garanti altına alacaktır.
- Amerika Birleşik Devletleri, Arap ve uluslararası ortaklarla birlikte geçici bir Uluslararası İstikrar Gücü (ISF) geliştirmek için çalışacaktır; bu güç derhal Gazze’ye konuşlandırılacaktır. ISF, Gazze’deki onaylı Filistin polis güçlerini eğitecek ve destek sağlayacak, ayrıca bu alanda geniş deneyime sahip Ürdün ve Mısır ile istişare edecektir. Bu güç uzun vadeli bir iç güvenlik çözümüne geçiş süreci olacaktır. ISF, İsrail ve Mısır ile birlikte sınır bölgelerinde güvenliği sağlamak için çalışacak ve yeni eğitilmiş Filistin polis güçleriyle birlikte hareket edecektir. Mal akışını yeniden başlatmak ve güvence altına almak için sınırların girişini önlemek kritik öneme sahiptir. Bir silahsızlandırma mekanizması ISF tarafından uygulanacak ve doğrulanacaktır.
- İsrail Gazze’yi işgal etmeyecek veya ilhak etmeyecektir. İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), silahsızlandırmaya bağlı standartlar, kilometre taşları ve zaman çizelgelerine göre geri çekilecektir; bu plan, IDF, ISF, garantörler ve Amerika Birleşik Devletleri arasında üzerinde anlaşmaya varılacaktır. Amaç, Gazze’nin artık İsrail, Mısır veya vatandaşlarına tehdit oluşturmamasıdır. Pratikte, IDF, işgal ettiği Gazze topraklarını kademeli olarak ISF’ye devredecek; ISF ile yapacakları bir anlaşmaya göre bu alanlarda geçici otorite kuracaklar ve sonunda tamamen Gazze’den çekileceklerdir. Ancak, yeniden ortaya çıkabilecek herhangi bir terör tehdidine karşı güvenliğini sağlamak için Gazze uygun şekilde güvence altına alınana kadar bir çevre güvenliği varlığı sürdürülecektir.
- Hamas bu öneriyi geciktirir veya reddederse, yukarıdakiler, ölçeklendirilmiş yardım operasyonları da dahil olmak üzere, IDF’den ISF’ye devredilen silah-sız alanlarda ilerleyecektir.
- Bir dinler arası diyalog süreci, hoşgörü ve barış içinde bir arada yaşama değerleri temelinde kurulacak; Filistinliler ve İsraillilerin zihinlerini ve anlatılarını değiştirmeye çalışılacak ve barıştan elde edilebilecek faydalar vurgulanacaktır.
- Gazze’nin yeniden kalkınması ve yönetimi ilerledikçe ve Filistin Yönetimi reform programı sadakatle uygulandıkça, nihayetinde Filistinlilerin kendi kaderini tayin hakkı ve devlet kurma yönünde inandırıcı bir yol için koşullar hazır olabilir; bu, Filistin halkının arzusu olarak kabul edilmektedir.
- Amerika Birleşik Devletleri, İsrail ve Filistinliler arasında, barışçıl ve müreffeh bir birlikte yaşam için siyasi bir ufuk konusunda bir diyalog başlatacaktır.
