Uluslararası istatistik kurumlarından hükümete TÜİK tepkisi

Uluslararası İstatistik Enstitüsü (ISI) ve Uluslararası Resmi İstatistik Birliği (IAOS), önceki Türkiye İstatistik Kurumu Başkanı’nın (TÜİK) görevden alınmasına ilişkin bir açıklama yayınladı. Açıklamada TÜİK Başkanı’nın görevden alınmasının siyasi müdahale olduğu belirtildi.

Resmi Gazete’de 29 Ocak’ta yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile TÜİK Başkanı Prof. Dr. Erdal Dinçer görevden alınarak yerine Erhan Çetinkaya atanmasına istatistik alanında faaliyet gösteren iki uluslararası sivil toplum kuruluşu tepki gösterdi.

ISI ve IAOS geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada, ülkenin yüksek enflasyonla karşı karşıya olduğu bir dönemde, Sait Erdal Dinçer’in Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) başkanlığından kısa süre önce görevden alınmasından derin endişe duyduğu belirtildi.

‘GÜVENİLİRLİĞİ ZEDELİYOR’

ISI Başkanı Stephen Penneck ve IAOS Başkanı Misha Belkindas imzalı açıklamada, ISI’nin Mesleki Etik Bildirgesi ve BM’nin Resmi İstatistiklere İlişkin Temel İlkeleri’ne atıf yapılarak, “”TÜİK bünyesinde, cumhurbaşkanlığı işlemleri de dahil olmak üzere yapılan atama ve görevden alma prosedürlerinin şeffaflığına ilişkin endişelerin tekrarlanması, kurumun güvenilirliğini önemli ölçüde zedelemektedir” ifadelerine yer verildi.

Ayrıca açıklamada, TÜİK’in çalışmalarında profesyonelliğin ihlal edildiğine dair bir kanıt sunulmamakla birlikte, ISI ve IAOS’un diğer benzer durumlarda olduğu gibi resmi istatistiklerin üretilmesine siyasi müdahale olarak gördüğü duruma karşı duruş sergilediği belirtildi.

“TÜİK’in uluslararası standartları tam olarak karşılayan nesnel istatistikler sağlayabileceğine dair Türk makamlarının güvence vermesini bekliyoruz” ifadelerinin kullanıldığı açıklamada bunun yalnızca hükümete değil Türkiye’nin resmi istatistiklerine olan güveni sağlamanın aracı olacağı ifade edildi.

DİNÇER 11 AY OLMADAN GİTMİŞTİ

TÜİK Başkanı’nın tartışmalı bir şekilde görevden alınması, kuruma ilişkin tartışmaları da tekrar gündeme getirmişti.

Erdal Dinçer’in görevden alınmasıyla bir yıldan az bir sürede TÜİK Başkanlığı koltuğuna dört farklı isim oturmuş oldu.

Göreve 2 Mart 2021 tarihinde atanan Dinçer, koltukta 10 ay 27 gün kalabilmişti.

Dinçer son dönemde gazetelere yaptığı açıklamalarla gündeme gelmiş ve “Enflasyon hesabında ben 84 milyona karşı sorumluyum, bir yanlışa imza atarsam 84 milyonun hakkını yemiş olurum” demişti.
Dinçer’in ayrıca, resmi enflasyonun aralık ayında 19 yılın zirvesi olan yüzde 36,1 olarak açıklanmasının ardından ve yüzde 50’yi aşması beklenen ocak ayı enflasyonunun açıklanmasının hemen öncesinde görevden alınması dikkat çekti.

Dinçer döneminde, önceki başkan döneminde kurulan fiyat istatistikleri ve iş gücü piyasasına ilişkin danışma kurulları lağvedilmişti.

Akademisyenlerin yer aldığı kurullar, sadece bir ay çalışabilmişti.

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Kasım 2021’de resmi enflasyonun yıllık yüzde 21,31 olarak açıklanmasının ardından TÜİK’ten randevu istemiş ancak Dinçer randevu vermemişti. TÜİK binasına giden Kılıçdaroğlu’nun içeri alınmaması kamuoyunda tepkilere neden olmuştu.

AHMET DOSDOĞRU KOLTUKTA 15 GÜN KALDI

Dinçer’in öncesinde TÜİK Başkanlığı koltuğunda Ahmet Kürşad Dosdoğru oturuyordu.

15 Şubat 2021 tarihinde göreve vekaleten atanan Dosdoğru, sadece 15 gün koltukta oturabilmişti.

ODTÜ İktisat mezunu olan Dosdoğru, uzun yıllardır TÜİK’te görev yapıyordu.

MUHAMMED CAHİT ŞİRİN 9 AY KALDI

Dosdoğru öncesinde TÜİK Başkanlığı koltuğunda oturan isim Muhammed Cahit Şirin idi.

Şirin, 22 Mayıs 2020 ile 15 Şubat 2021 tarihleri arasında TÜİK Başkanı olarak görev yaptı.

Bilkent Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü mezunu olan Şirin, 2018 yılında TÜİK’e başkan yardımcısı olarak atanmıştı.

YİNAL YAĞAN KOLTUKTA 13 AY OTURDU

Şirin’in öncesinde TÜİK Başkanlığı koltuğunda 18 Nisan 2019 ile 22 Mayıs 2020 tarihleri arasında Yinal Yağan oturdu.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na bağlı Maden İşleri Genel Müdürlüğü’nde başkan vekilliği görevini yürütürken Ekim 2018’de TÜİK Başkan Yardımlığı’na vekaleten atanan Yağan, 2019’da da başkan vekili olarak atanmıştı.

Yanal öncesinde koltukta 16 Şubat 2016 ile 18 Nisan 2019 tarihleri arasında üç yıl boyunca Mehmet Aktaş oturmuştu.