Kandil’in tasavvuf açısından anlamı
Kandil’in tasavvuf açısından anlamı
Tasavvuf; gönül yolu, aşk yolu demektir. İslam’ın manevi manasını anlatan bir terim olarak Erenler yolunda kullanılır. Hacı Bektaş-ı Veli, Muhammed Mevlana, Yunus Emre gibi gönül erenlerinin yolunu da tarif eder. Gönül yoluna ise rıza ile girilir.
Kandil kutlamaları siyasi etki ile Peygamberden sonra başlamış ve günümüzde devam ediyor. Kutlamalar ile birlikte tartışmalar da beraberinde devam ediyor.
İnanç alanı siyasileştikce ve kalıplara sokuldukça tartışmalar da devam edecek.
Kandil bir gün veya kutlama konusu değildir. Erenler yolunda kandil Adem’in bedenidir. Yüce Tanrı Adem’in bedenini Dünya yüzünde altmış çeşit toprak ile yaratmıştır. Sonra Adem’in gönlüne kendi nurundan nur vermiştir.
“Onu kıvama erdirip içine ruhumdan üflediğimde, önünde secde ederek eğilin!” Sad-7 Ademin bedeninde secde edilen Yüce Tanrı’nın nurudur.
Kuran’da kandil ve Nur
“Allah, ışığıdır göklerin ve yeryüzünün. Işığının örneği, kandil konan bir yere benzer, orda bir kandil var, kandil, bir sırça içinde, sırça da inci gibi parıl parıl parlayan bir yıldız sanki; doğuda da olmayan, batıda da olmayan kutlu zeytin ağacından yakılmış; ateş dokunmadan da yağı, hemen ışık verecek; nur üstüne nur. Allah, doğru yolu gösterir nuruyla dilediğine ve Allah, örnekler getirir insanlara ve Allah, her şeyi bilir.” (Nûr, 35)
Pîr Mevlâna bu ayetin manasını söyle açıklamıştır.
“Onların bedenlerini kandil konacak yer, gönüllerini de sırça bil. Bu kandilin nuru, arşa da vurur, göklere de. Arşın ve göklerin nuru, bu nura karşı şaşırıp kalır, kuşluk çağındaki yıldız gibi yok olur gider.”
Kandil günlerinin bize verdiği mesaj ise temiz olmak, sevgiyi takip edip gönüldeki nuru uyandırmaktır. İnsanoğlunun manevi yolculuğu ancak böyle tamam olur.
Kandil geceleri kandil oluruz
Kandilin içinde fitil oluruz
Hakkı göstermeye delil oluruz
Fakat kör olanlar görmez bu hali
Edip Harabi
Berat, Regaip, Miraç, Mevlit olanlar…
Günümüzde yapılan kandil kutlamaları Resulden yüzyıllar sonra ortaya çıkmıştır. Kandil şekilciliğe hapsolmuş güne indirilmiştir.
Beraat ; Günahlardan arınmayı, günahlardan berat etmeyi anlatır. Üzerinizdeki kul hakkından kurtulmayı, özünüzü temizlemeyi başardığınız gün berat günüdür
Regaip : Aşka yaraşır iş yapmaktır Regaip. Aşka rağbet etmektir. Gönül şehrine girmektir.
Mevlit : Alemlere rahmet olarak doğan iki cihan şahı Muhammed Mustafa’nın bu aleme nur olarak doğması gibi gönlümüzde Hz.Muhammed aşkının belirdiği yani Muhammed aşkının doğduğu gün
Miraç ; Beden şehrinden Ruha doğru yapılan manvi yolculuktur. Hakikat yolunda ulu Tanrı’ya ulaşmaktır.
Sevgi, merhamet, umut, cömertlik ile gönülleri uyandırmalı. Aydınlanıp alemi ısıtmalı ve iyiliği yeryüzüne hakim kılmalı.
Kandil görmek diler isen Resullere bak, velilere bak. Daha da olmazsa gönül hanesine bak.
Sevgi olana, aydınlık olana ne mutlu. Kandil misali aydınatıp örnek olana ne mutlu…
Nihat Vural
19.03.2022
