İETT’nin 2024 yılı bütçesi İBB Meclisinde kabul edildi
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Meclisi, İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmeleri (İETT) Genel Müdürlüğünün 2024 yılı mali bütçesini 29 milyar 400 milyon lira olarak onayladı.
İBB Meclisi kasım ayı toplantısının üçüncü birleşimi, Meclis 2. Başkanvekili Ömer Faruk Kalaycı’nın başkanlığında Saraçhane’deki belediye binasında yapıldı.
Meclis’te yapılan İETT Genel Kurulu’nda kurumun 2024 yılı mali bütçesi görüşüldü. İETT Genel Müdürü İrfan Demet, Meclis’te 2023 yılı bütçe ve performans programına dair sunum yaptı.
Demet, İstanbul’da şehir içi toplu ulaşımın yüzde 60’ının Otobüs ve Metrobüs, yüzde 37’sinin METRO ve TRAMVAY, yüzde 3’ünün ise Deniz Ulaşımı olarak gerçekleştiğini söyledi.
Demet sözlerine şu ifadelerle devam etti;
İETT Genel Müdürlüğü’nün 29,4 milyar liralık 2024 yılı bütçesi, İBB Meclisi’ne sunuldu. 252 yeni metrobüs aracı alındığını, önümüzdeki yıl 100’ü elektrikli 250 yeni otobüs daha alınacağını belirten İETT Genel Müdürü İrfan Demet, “İstanbul’un yüzde 99’una, en fazla 500 metre yürüme mesafesindeyiz” dedi. Akaryakıt ve diğer maliyet artışlarına dikkat çeken Demet, “İBB’nin sübvanse oranı bu yıl 17 milyar liraya ulaşacak. Sadece yakıt kaynaklı yıllık vergi yükünün İETT’ye maliyeti 3,5 milyar TL. Bu para ile 1 yılda 500 yeni otobüs alınıyor, 5 yılda ise İETT otobüs filosu tamamen yenileniyor” diye konuştu.
İETT Genel Müdürlüğü’nün 2024 yılı bütçesi ile performans programı, Genel Müdür İrfan Demet tarafından İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Meclisi’ne sunuldu. İstanbul’da hayata geçirilen raylı sistem yatırımlarına rağmen her yıl İETT’nin yolcu sayısının da arttığını belirten İrfan Demet, kurumun 152 yıllık geçmişi ve tecrübesiyle şehrin merkezinden en uzak yerleşim bölgelerine kadar 800 farklı hatta 6.584 araç ile günlük 55 bin sefer yaptığını söyledi.
Yılda toplam 477 milyon km kat ederek, 1 milyar 300 milyon yolcu taşıdıklarını açıklayan Demet, “Adalar dahil olmak üzere 2020 yılından itibaren 39 ilçenin tamamına erişebiliyoruz. İstanbul’un yüzde 99’una, en fazla 500 metre yürüme mesafesindeyiz. Değişen talep ve ihtiyaçlara göre yeni hatları da devreye alıyoruz. Metrobüs, Metro, Marmaray ve Şehir Hatları gibi farklı ulaşım türlerinden en az birine temas eden 776 hat sayımız ile toplu ulaşım entegrasyon oranımızı yüzde 97 seviyesine taşıdık” diye konuştu.
252 YENİ METROBÜS ARACI ALINDI
Demet, günlük 1 milyon yolculuk sayısıyla İstanbul’un en önemli toplu ulaşım hatlarından olan metrobüs hattındaki araçları yenileme çalışması kapsamında 252 yeni metrobüs aracı aldıklarını hatırlatarak, “Bu yıl 120’i tek körüklü ve 200 yolcu kapasiteli, 132’si çift körüklü ve 280 yolcu kapasiteli metrobüslerimiz İstanbulluların hizmetine sunulmuştur. 2024 yılında da satın almalara hızla devam ederek, yüksek yolcu kapasiteli 48 yeni otobüsü filomuza kazandırıp, yeni metrobüs sayısını 300’e çıkaracağız” dedi.
100’Ü ELEKTRİKLİ 250 YENİ OTOBÜS GELİYOR
Otobüs filosunu gençleştirmek amacıyla 150 tane 100 yolcu kapasiteli yeni, güçlü, konforlu ve yerli üretim otobüs alımı için sözleşme imzaladıklarını ifade eden Demet, araçların Ocak-Nisan 2024 tarihleri arasında İstanbulluların hizmetine sunulacağını kaydetti.
Demet, toplu ulaşımda gelişen teknolojileri yakından takip ederek, uygun ve rasyonel olanları İstanbul’a kazandırdıklarının altını çizdi. Demet, yeni yılda çevreci, elektrikli araç yatırımlarını da artırarak İstanbul’a 100 elektrikli otobüs kazandırmayı hedeflediklerini, otobüslerin 12 metre uzunluğunda, minimum 80 yolcu kapasiteli ve yeni nesil teknolojilerle donatılmış olacağını söyledi.
ESKİ OTOBÜSLER ELEKTRİKLİYE DÖNÜŞÜYOR
Ekonomik ömrünü doldurmuş otobüsleri geri kazanmak, yakıt tasarrufu sağlamak ve karbon salınımını azaltmak amacıyla dizelden elektriğe dönüşüm çalışması başlattıklarını hatırlatan Demet, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu kapsamda ilk olarak; 2006 model dizel yakıtlı otobüsümüzü, Türk mühendislerinin tasarımıyla yüzde 100 elektrikli bir otobüse dönüştürdük. Aracımız yüzde 63 maliyet tasarrufu ile yolculuk gerçekleştiriyor ve bu tasarrufla 7 yılda maliyetini amorti edebiliyor. Dizelden elektrikliye araç dönüşümlerine 2024 yılında hız vereceğiz. 50 otobüsü daha dizelden yüzde 100 elektrikliye dönüştürmeyi hedefliyoruz.”
TOPLAM ARAÇ SAYISI YÜZDE 12 ARTTI
Genel Müdür İrfan Demet, metrobüs hattına alınan modern ve yüksek kapasiteli araçlarla yolcu kapasitesini yüzde 20 artırdıklarını aktararak, 2019 yılında 3 bin 65 olan araç sayısını 2024 yılında 3 bin 450’e ulaştırarak filo araç sayısını da yüzde 12 artırmış olacaklarını söyledi. Demet, “Yeni yatırımlarımız tamamlandığında; metrobüs filo yaşımız 8,5’tan 7,5’a, tüm filo yaşımız ise 10,5’tan 9,5’a düşmüş olacak” dedi.
2024 BÜTÇESİ 29,4 MİLYAR LİRA
İETT Genel Müdürlüğü’nün 2024 yılı bütçesini 29 milyar 400 milyon TL olarak belirlediklerini açıklayan Demet, akaryakıt ve diğer maliyet artışları nedeniyle beklenen gelir bütçesinin 20 milyar 400 milyon TL olacağını, finansman açığının ise 9 milyar lirayı bulacağını açıkladı.
İBB’DEN İETT’YE 17 MİLYAR TL SÜBVANSE
İETT’de 2018 yılında yüzde 58 olan yolculuk başı gelirin, gideri karşılama oranının, artan maliyetlerle nedeniyle 2023 yılında yüzde 35 seviyelerine kadar düştüğüne dikkat çeken Demet, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Tüm yolculuklardaki gelir ve gider arasındaki bugünkü fiyatlarla oluşan farkın yılsonunda 17 milyar TL seviyelerine ulaşacağı öngörülüyor. Gelir ve gider arasındaki bu mali yük, İBB tarafından karşılanarak sübvanse ediliyor. 2018 yılında 5,5 TL olan motorin litre fiyatı, 2023 yılında 37,5 TL’ye yükseldi. Sadece 2023 yılı Mayıs ayından sonra 6 aylık akaryakıt fiyat artışı yaklaşık yüzde 100 seviyelerine geldi. Akaryakıt giderlerinin yüzde 36’sı ise KDV ve ÖTV’den oluşuyor. Bu vergi yükünün Özel Taşımacılık Araçları ile birlikte yıllık maliyeti yaklaşık 3,5 milyar TL’dir. Sadece bu vergi yükü ile 1 yılda 500 yeni otobüs alınabiliyor, 5 yılda ise İETT Otobüs Filosu tamamen yenilenebiliyor.”
ARIZA VE KAZALAR AZALIYOR
Genel Müdür İrfan Demet’in verdiği bilgilere göre; İETT’de yolcu ve şoför güvenliğini artıran, yolculuk konforunu yükselten Dijital Dönüşüm Sistemi ile 3.041 Özel Halk Otobüslerinde de uygulamaya alındı. Bu sayede şoförlerin yorgunluk ve uyku hali ile emniyet kemeri takmama, telefonla konuşma, dikkati yola vermeme gibi istenmeyen durumların otomatik olarak tespit edilebiliyor. Bu sayede 10 bin km başına arıza sayılarımızda iyileşme sağlandı. 2018’de 10 bin km’deki arıza sayısı 5.37 iken, 2023’te 3.07 seviyesine indi. İETT filosunda her 10 bin km’deki sefere etki eden arıza sayıları ise 2018’de 3.43 iken, 2023’te 2.96 olarak gerçekleşti.
İETT’nin 2024 yılı bütçesinin gider ve gelir kalemlerini paylaşan Demet, şunları aktardı:
“2024 yılı gider bütçemiz 29 milyar 400 milyon TL. Personel giderleri 1 milyar 318 milyon 760 bin lira, SGK giderleri 231 milyon 801 bin lira, mal ve hizmet alım giderleri 18 milyar 976 milyon 190 bin lira, faiz giderleri 262 milyon 200 bin lira, cari transferler 23 milyon 549 bin lira, sermaye giderleri 7 milyar 387 milyon 500 bin lira, yedek ödenek 1 milyar 200 milyon lira. 2024 yılı gelir bütçemiz ise 20 milyar 400 milyon TL olup, açığın finansmanı ise 9 milyar liradır.”
Konuşmaların ardından yapılan oylamada, İETT 2024 mali yılı bütçesi, 161 kabul 11 ret oyu ile kabul edildi.
