Fındık büyük tehdit altında: ‘Drakula’ ile mücadele sonuç vermedi!

Trabzon’un Maçka ilçesinin Esiroğlu Mahallesi’nde, istilacı turunçgil uzun antenli böceğiyle mücadelede uygulanan kesim ve yakma işleri sonuç vermedi. Fındık ve meyve ağaçlarının kökünü kurutan drakula böceği, 3 yılda 7 bölgeye yayıldığı tespit edildi.

Anavatanı Uzak Doğu olan ve bitki dünyasının kanseri olarak bilinen Turunçgil Uzun Antenli böceği, Trabzon’un kâbusu olmaya devam ediyor. 2016 yılında Trabzon Büyükşehir Belediyesi tarafından İtalya’dan ithal edilen süs bitkileri ile yayıldığı tahmin edilen böcekle, 2020 yılından bu yana verilen mücadele sonuç vermedi, böcek giderek yayılıyor ve fındık tarlalarını yok etmeye devam ediyor. Böceğin bölgedeki meyve ağaçlarına da yayıldığı tespit edildi.

BAKANLIK İMHA TALİMATI VERDİ

2020 yılında Tarım Orman Bakanlığınca, Bitki Karantinası Tazminatı Desteği Uygulama Tebliği’nde ‘İl/ilçe müdürlüğü gözetiminde Ziraat Odası veya üreticilerin kendisi tarafından sökülerek, imha edilmiş ve imha işlemi hakkında tutanak düzenlenmiş olması’ talimatı verildi. Bu süreçte yaklaşık 4 bin dönüm fındık arazisi karantinaya alınırken, bazı vatandaşlar fındık ağaçlarını kendisi kesmeye çalıştı, bazıları ise işi, ziraat odası tarafından görevlendirilen iş makinelerine teslim etti.

“ELLERİNE YÜZLERİNE BULAŞTIRDILAR”

Uygulanan yöntemlerin işe yaramadığını ifade eden CHP Maçka İlçe Başkanı Nihan Göktürk, şunları söyledi:

* “Kontrolsüz ve gelişigüzel uygulanan kesme, yakma işlemlerini ellerine yüzlerine bulaştırdılar. Kökleri yok edilmeyen ağaçlar yeniden fidan haline geldi. Kesim yapılan arazilerde ağaç kökü bıraktılar. Böcek buralardan yeniden çoğaldı.

* Kesilen fındık ağaçlarının taşınması yasak olduğu halde denetim olmadığı için, vatandaş, ısınma ihtiyacını karşılamak için fındık dallarını farklı bölgelere taşıdı. Karantina bölgesinden taşınan ağaçlardan böcek farklı bölgelere de yayılmış oldu. İş makinelerinin sokulduğu tarım arazileri verimsiz hale getirildi, yanlış uygulamalar sonucunda yeniden dikilen ağaçlarda da böcek ortaya çıktı.

* Karantinaya alınan arazilerin komple yakılması gerekiyordu.  İlçe Tarım Müdürlüğü tarafından Armağan ve Günay mahallelerinde, Esiroğlu’na bağlı Işıklar, Öğütlü, Kumrulu, Bahçekaya, Bahçecik mevkilerinde böcek tespitleri yapılarak sisteme yüklendiğini biliyoruz. Bakanlık tarafından halen herhangi bir ödenek oluşturulmadı. Fındık üreticilerinin mağduriyeti artıyor ve böcek Maçka’nın geneline doğru yayılıyor.”

“SONUÇTA BU BİR BÖCEK VE 300 METRE UÇABİLİYOR”

Fındık tarlalarındaki imha işlemini yürüten Maçka Ziraat Odası Başkanı Ogün Oğuz ise eksiklerinin olduğunu kabul ederek şöyle konuştu:

* “Birileri çıkmış, ‘Fındık makineyle mi sökülür?’ diyor. 4 bin dönüm arazinin kazma kürekle sökülecek hali yok. Tarım Bakanlığı bize bir teklifte bulundu. ‘Çiftçiye ödeyeceğimiz desteğin yüzde 18’ini size aktarmamız halinde bu fındıkları imha edebilir misiniz?’ dendi. Biz de iş makinesi sahiplerini bulduk, anlaştık.

* 12 ayrı iş makinesiyle 2,5 ay süre içinde söküm işlemi yaptık. Yanlışımız da olmuştur. Tam sökemediğimiz yerler de olmuştur. Takdir edersiniz ki geniş bir alan ama elimizden geldiği kadar söküm yaptık ve yaktık. Daha sonra bize Tarım Bakanlığı her üreticiye destekleme primlerini ödedi.

* Bu destek primlerinden kesilen yüzde 18’lik payı biz de makinecilere ödedik. Sonuçta bu bir böcek, 300 metre uçabiliyor. Larvalarını bıraktığı yerden yüzlerce yeni böcek çıkarıyor. Kışın fındık ağacının dibine giriyor, Mayıs-Haziran ayında çıkıyor. Biz elimizden geleni yaptık.”

ÜRETİCİNİN ZARARI BÜYÜK

Tarım Bakanlığı tarafından fındık tarlaları imha edilen vatandaşlara rekolte tespiti yapılarak kg başına 4 yıl boyunca yılda bir kereye mahsus olmak üzere 2020 yılında 15 TL, 2022 yılında ise 26,5 TL ücret ödenmesine karar verildi. Ancak bu ücretlerin yüzde 18’inin kesilerek fındık bahçelerindeki imha işini gerçekleştiren iş makineleri için ziraat odasına aktarılmasına karar verildi. Böylelikle fındık tarlası yok olan vatandaşın alacağı ücret, kg başına 2020 yılında 11 TL, 2021 yılında ise 22 TL oldu. Bu rakam 2022 yılı için ise henüz belirlenmedi.